Welkom bij Terug naar de basis!
De sector verandert! Vanuit de overheid, maatschappij en Ngo’s wordt druk op de melkveehouderij gelegd om de stap te zetten naar een duurzamere bedrijfsvoering. De grote vraag is dan: Welke richting moet je als boer op gaan richting de toekomst?
Terug naar de basis helpt ondernemers in de melkveehouderij bij de transitie naar een natuurgerichte bedrijfsvoering. Vanuit een technische, bedrijfskundige en deels economische benadering, wordt de bedrijfsontwikkeling besproken.
Terug naar de basis werkt vanuit Bijbelse principes en ziet de boer als rentmeester van een stukje aarde dat hij/zij in bruikleen heeft. De principes hebben betrekking op de omgang met dieren, de bodem en natuur op het boerenbedrijf en zijn de basis in de advisering en begeleiding.
Wil jij stappen zetten in jouw bedrijf op het gebied van bodem, bemesting, ruwvoer, veevoeding, kringlopen, beweiding, natuurinclusieve bedrijfsvoering, natuurbeheer, stikstof/milieu of persoonlijke ontwikkeling, neem dan contact met mij op!
“Als je de landbouw wil veranderen, roep veehouders dan niet bij elkaar om het werk te verdelen en ze regels mee te geven. Laat ze in plaats daarvan verlangen naar de eindeloze schoonheid van het platteland!”
(Illustrator: H.Wolter, www.educatorei.nl)
Visie
Terug naar de basis wil recht doen aan de schepping in een tijd waarin productiegroei, technische ontwikkeling en efficiëntie de boventoon voeren. Of zoals Van den Berg (1998) het beschrijft: ‘’Gods schepping wordt in toenemende mate opgeofferd aan geld en goed’’ Waar het moderne beheer meer om heersen draait, ten koste van dier en milieu, gaat de door de Schepper bedoelde manier van boeren over een waardige en volhoudbare manier van boeren.
De koe
Terug naar de basis gaat uit van een perfect geschapen dier, door een perfecte Schepper. Een dier dat zo geschapen is dat geen ingrepen nodig zijn om het beter tot haar recht te laten komen. Een efficient dier, mits het op de juiste manier ingezet wordt in de landbouw.
Om het dier optimaal tot haar recht te laten komen, moet het kunnen doen waar het voor gemaakt is: grazen en dat gras omzetten in melk en vlees. Een rantsoen moet daarom eenvoudig zijn en vooral ruwvoer bevatten.
De bodem
Terug naar de basis begint altijd met de bodem als uitgangspunt om naar de bedrijfsvoering te kijken. Hierbij is het belangrijk om eerst naar het ontstaan van de bodem van de percelen te kijken. Om van daaruit verder te kijken naar de huidige situatie. Vragen als: “Hoe kan de bodem beter werken in dienst van de melkveehouderij”, hoe kan de bodem verder opgebouwd worden (koolstofvastlegging)” en “hoe kan het bodemleven meer geactiveerd worden”, komen aan bod.
De biodiversiteit
Niet tegen de natuur in werken, de natuur niet gescheiden zien van de landbouw, maar samen met de natuur optrekken. Dat is altijd de kracht geweest van de landbouw en dat moet ook weer de kracht van de landbouw worden. De ontwikkeling van de landbouw heeft gedurende de geschiedenis het huidige natuurbeeld bepaald. In natuurplannen voor bijvoorbeeld vochtig hooiland vinden we beheerverplichtingen die gebaseerd zijn op de melkveehouderij en de manier van boeren van twee eeuwen geleden.
De kringloop
Om inzicht te krijgen in de bedrijfsvoering is het noodzakelijk om de kringlopen in beeld te brengen. Bij Terug naar de basis kijken we naar de benutting van het bedrijf vanuit de bodem. De koe is daarbij meer middel, dan doel op zich. Hoge opbrengsten aan melk en voer zeggen namelijk nog niets over de efficiëntie van het bedrijf. En al helemaal niet over de natuurwaarde van het bedrijf voor de omgeving. Het is dus belangrijk om de kringlopen integraal te beoordelen.
Volhoudbaar boeren
Boer zijn én boer blijven; dat is het doel van iedere boer. In de ogen van de rentmeester hoeft dat niet gebaseerd te zijn op maximalisatie van de winst. Maar, als er geen boterham verdiend wordt, blijf je geen boer. We noemen dat ook wel ‘’volhoudbaar’’ boeren. Volhoudbaar boeren staat als een fundering onder het bedrijf. Gevoelsmatig levert omschakelen een minder rendabel bedrijf op, maar niets is minder waar.
KLANTWAARDERINGEN
Driemaal mocht ik al met Harm samenwerken in een educatieprogramma voor onze leden. Harm spreekt de taal van de boeren en hij snapt waar hun kennisvraag naar uitgaat. Zowel in zijn presentaties als in het veld. Vooraf even duidelijke afspraken maken en Harm levert! Dank voor de goede samenwerking,
Harm luistert goed, zoekt grondig uit en geeft goed onderbouwd en realistisch advies. Erg enthousiast over!
“Harm heeft in opdracht voor de gebiedscommissie Utrecht-West en de provincie Utrecht de indicatoren voor de Utrechtse Monitor Duurzame Zuivel (UMDL) voor de pilot groep melkveehouders veenweidegebied geanalyseerd. Deze samenwerking was zeer prettig en leverde goede inzichten voor de uitrol van de UMDL in 2024 in de provincie Utrecht ”
Prettige, proactieve samenwerking. Gericht op verbinden van landbouw en natuur. Met gevoel voor beide werelden op basis van feiten.
Harm is een erg betrokken persoon, die graag mee- en vooruitdenkt. Met zijn enthousiasmerende karakter weet hij veel positieve energie over te brengen op onze leden. Goud waard!
Vanuit mijn werk voor Wageningen UR en Stichting Weidegang werken we vanuit de onderzoeksvisie Gras en Weidegang als basis voor de melkveehouderij van de Toekomst. Ik merk dat dat in woorden en in de praktijk naadloos aansluit bij de samenwerking met Harm Rijneveld.
Op ons bedrijf weiden de koeien altijd al. Maar door de studiegroep ‘Grip op gras’ die Harm leidt zijn we enthousiaster geworden over de kracht van vers gras en over de inpasbaarheid op het bedrijf.
Ik hou graag het stuur zelf in handen op mijn bedrijf, en wil dus zelf de KLW in kunnen vullen. Met een extensief bedrijf pas je niet in standaard rekenformules. Harm geeft de juiste tips, tools en uitleg om door de lastige materie heen te komen.
Harm heeft ons op een enthousiaste manier begeleid in het project Grip op Gras. Hij was daarbij inspirerend om stappen te zetten in de weidegang met onze melkkoeien en het jongvee.